17 april 2014 Witte Donderdag
Inleiding
Welkom deze eerste viering van de Heilige Driedagentijd.
Deze drie dagen vormen samen de éne grote beweging die het Paasfeest is.
Vandaag gedenken wij de zelfgave van de Heer in de maaltijd en in het teken van dienstbaarheid;
Morgen gedenken wij zijn bereidheid uit liefde voor ons te lijden en te sterven aan het kruis;
In de Paasnacht gedenken wij het Mysterie dat leven de dood overwint en dat de gedode Jezus de verrezen Christus is;
Op paaszondag vieren wij dat wij door doopsel en eucharistie deze nieuwheid van leven mogen ontvangen in ons eigen bestaan.
Vanaf vandaag vieren wij het Mysterie van de Levende die ons doet delen in Zijn leven.
Bidden wij in deze viering dat wij open en ontvankelijke mensen worden opdat die nieuwheid van leven ook ons hart raak en ons toe nieuwe mensen maakt.
Overweging De viering van Witte Donderdag wordt vanouds verbonden met de instelling van de Eucharistie, de instelling van het priesterschap en met de toewijding ten dienste van elkaar. Wij kunnen heel verheven spreken over de sacramenten en over hoe mensen dienen te participeren in elkaar leven. Als het erop aankomt dan gaat het om heel gewone en alledaagse dingen. Hoe heilig de Eucharistie is, de kern ervan is dat wij gevraagd worden ons brood te breken voor en te delen met de armen in deze wereld. Naar het voorbeeld Jezus. Kun je oprecht eucharistie vieren als je niet breekt en deelt? Hoe verheven een roeping tot diaken, priester of bisschop is, het ambt wordt toevertrouwd aan mensen die vaak feilbaar en zeer zwak blijken te zijn. De kerk in zijn grondpersoneel heeft heel wat om zich over te schamen. Het kerkelijke bestuurswerk is in parochies en bisdommen vaak moeizaam en geduldig ploeteren. Het pastorale werk dat veel voldoening kan geven en waarvan het belang niet onderschat kan worden, komt in gauw in verdrukking wegens vele andere taken. Hoe goed het ook klinkt dat dienstbaarheid hoog in het vaandel staat van kerkelijk leven, toch is het heel moeilijk om medewerkers te vinden voor diaconale activiteiten. Zelfs het scheppen van een dienstbare sfeer in het kerkelijke leven valt niet mee. Overal kun je baasjes tegen komen, mensen die op hun strepen staan. Het is niet mijn bedoeling om heilige zaken om laag te halen. Mijn bedoeling is om te laten zien dat heiligheid plaats heeft in het gewone leven. Aan de haastige maaltijd vóór de vlucht uit Egypte die wij met het joodse volk gedenken is niets plechtigs te vinden. Als Jezus in zijn ondergoed een bak water voor zich uitschuift om de voeten van de leerlingen te wassen is dat geen verheven tafereel. Toch zijn deze gewone niet plechtige gebaren teken van Gods heilige Aanwezigheid. We hebben op de televisie pater Frans van der Lugt ontmoet. Priester in de Syrische stad Holms. Hij blééf er toen hij er niet hoefde te zijn. Zijn vraag was waar en wanneer moet ik aanwezig zijn? Toen hij zich die vraag stelde was het geen vraag meer, maar een zekerheid. Hij bleef aanwezig waar hij woonde. Te midden van zijn mensen: moslims en christenen. “Je vraagt toch niemand zijn woning te verlaten”,zei hij tegen een interviewer die vroeg waarom hij niet wegging uit deze ellende. Als priester in zijn gewone broek en jack deelde hij grassen, kruiden en een beetje meel met de mensen om hem heen. Eucharistie? Hij stapte op zijn fiets om door straten vol met puin een zieke te bezoeken. De herder zoekt zijn schapen. Diaconie? Hij gaf een weloverwogen televisie interview en getuigde van de nood en de ellende waarin de mensen verkeerden en hij sprak van hoop en vrede op de dag die eens komen zal. Na enkele weken, na enkele maanden misschien. Verkondiging van het evangelie? Dit getuigenis – dit openbaar maken van het kwaad en de hoopvolle zekerheid verkondigen dat vrede het van oorlog zal winnen – heeft hem zijn leven gekost. Frans van der Lugt was niet naïef. Hij wist van de risico’s en hij blééf. Veel mensen zien in hem een echte priester, een heilige. Hij deed gewoon wat goed was. Wij zijn niet Frans van der Lugt. Maar de vraag: wààr en wannéér moet ik aanwezig zijn? , klinkt ook door tot ons. Hebben wij in het dagelijks leven weet van wat eucharistisch delen is? In het rijke Amstelveen is er toch een voedselbank nodig. De hulpactie “Mee eten op afstand” ziet de bodem van de kas. Op deze dag houden wij een collecte in natura voor de zusters van Moeder Teresa. Mocht iemand liever geld geen ,dan gaat dat naar de hulpactie. Op kleine schaal is veel mogelijk en er gebeurt ook veel. Als wij er voor zouden kiezen kan het ook in het groot. De honger in de wereld kan verdwijnen als wij onze technische vermogens inzetten voor landbouw, waterbeheersing en het stoppen van de verwoestijning. Wij kiezen nu voor behoud van wat we hebben en we ontwikkelen wapens om dit bezit te beschermen. Hoe kunnen we Jezus belijden als Brood voor de Wereld wanneer we niet bereid zijn het dagelijks brood te delen? Bent u er als er een beroep op u wordt gedaan? Onze verzorgingsstaat verandert in een participatiesamenleving. De broodnodige zorg wordt gegarandeerd. Worden hoogbejaarden, gehandicapten, kinderen die opvang en bescherming nodig hebben aan hun lot over gelaten? Of aan de samenleving? Of aan hun vermogen hulp te organiseren? Het zal er op neer komen dat mensen steeds meer moeten omzien naar elkaar. In kerkelijke termen heet dat pastoraal omzien naar elkaar. Zijn wij bereid iets van ons leven zoals tijd, aandacht, daadkracht, aan anderen te besteden ? Zijn wij bereid tot slafelijke dienstbaarheid in alledaagse dingen? Bent u er als er een beroep op u wordt gedaan? De liturgie in de kerk wijst ons telkens terug naar het alledaagse leven - naar de noden van alledag, in onze nabije omgeving, in ons land, in onze wereld. In het alledaagse leven zijn gelukkig ook sporen van heiligheid te zien die ons ertoe aanzetten de liturgie intenser en levensechter doen beleven. Er zijn veel mensen in onze gemeenschap die veel voor elkaar over hebben. God zij dank voor deze gewone heiligen. Maar als de verbinding tussen liturgie en leven ontbreekt, dan verschrompelt de liturgie tot een lege rite en verliest het dagelijks leven aan heiligheid. Het bericht van Paulus over de instelling van de Eucharistie en het verhaal van Johannes over de voetwassing staan niet los van elkaar. Beide tekenen gebeuren aan een maaltijd. Door de voetwassing maakt Jezus ons geschikt om de maaltijd te kunnen vieren. Als je het teken van dienstbaarheid niet aan je laat gebeuren dan kun je niet delen in Mijn leven, zegt Jezus tegen Petrus. Jezus wil dat zijn dienstbaarheid aanvaard wordt opdat hij zo ons voorbeeld kan zijn. Tijdens de maaltijd breekt de Heer het brood als teken van zijn blijvende nabijheid en schenkt hij de wijn van de verbondenheid. Zo laat Jezus zien dat de Dienstknecht de Heer is en de Heer de Dienstknecht. Als wij Hem als dienstknechten navolgen in de gewone dingen van het dagelijks omgaan met elkaar, dan mogen we Hem ook ontmoeten als gastheer aan de tafel van de Eucharistie. Amen. Pastor Op deze avond gedenken wij Jezus dienstbaarheid ten einde toe. Bidden wij om kracht zijn voorbeeld na te volgen. Lector Wij bidden voor de band tussen kerk en wereld. Dat de boodschap van liefde die de kerk uitdraagt de wereld omvormt tot Rijk van God. Maak ons tot dienstbare christenen. S T I L T E Laat ons bidden. Lector Wij bidden voor de band tussen liturgie en leven. Dat wij geïnspireerd door de liturgie tot goede daden komen die mensen óp doen leven. Maak ons tot mensen die uw nabijheid waar maken. S T I L T E Laat ons bidden. Lector Wij bidden voor de band tussen ambtsdragers en medegelovigen. Dat ieder op eigen plek in de kerk de zusterschap en de broederschap bevordert waardoor er eenheid komt in de gemeenschap. Maak ons tot mensen die zich verantwoordelijk weten voor elkaar. S T I L T E Laat ons bidden. Lector Wij bidden om vrede in de wereld en om een einde aan oorlog en oorlogsdreiging; voor vervolgde christenen in vele land van deze wereld; voor verweesde kinderen die zwerven door de straten van de grote wereldsteden. Wij bidden voor de wereld dicht ons om heen en bidden voor zieken en eenzamen, voor kinderen die niet voldoende eten hebben, voor kwetsbare mensen naar wie niemand meer omziet. Tenslotte bidden wij voor de vragen en noden die leven in ons innerlijk . Maak ons hart gevoelig en onze handen daadkrachtig. S T I L T E Laat ons bidden. Pastor Heer God, wij gedenken de daden van Jezus en vragen u om moed Hem na te volgen. Help ons van dag tot dag te verstaan wat dienstbare liefde voor ons betekent. Mogen wij toegroeien naar de dag van het hemels feestmaal dat duren zal in eeuwigheid. Amen.