12 oktober 2013, 28e zondag dor het jaar. Jezus zet jou op weg. Ga je dan?
28dhjj2013
Van harte welkom in deze viering.
Bijzonder welkom het koor De Duif.
Al enkele weke lang lezen we over de ontmoetingen die Jezus had
op zijn weg naar Jeruzalem.
Vandaag ontmoet Jezus een groepje van tien zwervende melaatsen.
Gezond zijn is niet vanzelfsprekend. Je hebt er geen recht op.
We hebben er wel recht op dat we elkaars gezondheid bevorderen
en elkaar helpen ziekten en lasten te dragen.
Bezuinigingen ten koste van gezondheid, is ingaan tegen God.
Willen we aan het begin van deze viering bidden dat God ons geschikt maak om deze Eucharistie goed te kunnen vieren. ( Sch.bel. 1 in boekje, blz. 2)
Overweging
Het land Israel was in Jezus’ dagen verdeeld in drie gebieden. Jezus groeide op en begon zijn prediking in Galilea, het noordelijke gebied. Naast Joden woonden er ook Grieken en Syriërs en nog andere volkeren tezamen. We zouden zeggen: een multiculturele samenleving.
Vanuit Galilea vertrok Jezus naar het zuidelijke stuk dat Judea heet en waarin Jeruzalem ligt. Dat gebied is zeer Joods. Daar staat de tempel, daar zijn de priesters en de schriftgeleerden, daar is het pure joodse leven volop aanwezig.
Daar tussen in ligt het gebied dat Samaria heet. Daar wonen Samaritanen.
Deze mensen waren eigenlijk half joods. Echte Joden hadden een bloedhekel aan Samaritanen en andersom was dat ook zo.
Jezus is in het grensgebied van Samaria en Galilea. In grensgebieden tref je de raarste mensen aan. Opstandelingen die zich schuilhouden voor de Romeinse soldaten. Verzetsmensen die aanslagen voorbereiden. Maar ook mensen voor wie in de samenleving geen plaats is: zoals de melaatsen.
Melaatsheid is een verzamelnaam voor besmettelijke huidziekten. Melaatsheid werd gezien als straf van God. Melaatsen mochten niet mee doen aan het sociale en religieuze leven. Ze werden de samenleving uitgezet en naar grensgebieden verbannen. Ze waren verplicht om mensen die toevallig bij hen in de buurt kwamen te waarschuwen. Iemand die hen eten wilde geven moest het voedsel op de grond zetten en dan weglopen. Wie een melaatse aanraakte werd ook zelf onrein. Onrein betekent: niet meer geschikt om deel te nemen aan het religieuze en sociale leven.
“O” ,zei een jongen, “als je onrein bent mag je niet meer naar de kerk toe. Dat is leuk.” “ Klopt ”,antwoordde ik , “maar dan mag je ook niet gaan voetballen”.
Grensgebied is niet alleen een ruimtelijk begrip. Het is ook sociaal. Je leeft aan de rand van de maatschappij. Eigenlijk ben je maatschappelijk dood verklaard.
Melaatsen zijn levende doden. Natuurlijk is het ook een grensgebied in medische zin: je bent niet ten dode toe ziek maar je gezondheid is wel aangetast zodat je geen gaaf mens meer bent.
Tussen Samaria en Galilea hebben tien melaatsen elkaar gevonden. Als club van tien trekken ze op. Op zoek naar brokjes meeleven van mensen die hen misschien te eten en drinken willen geven of een woord van troost en bemoediging bieden. Mensen die zich over hen willen ontfermen. Dat is ook wat ze Jezus vragen. Ze vragen niet om genezing. Ze vragen: “ Kijk naar mij. Heb medelijden met mij.”
Jezus ziet hen van afstand aan en roept: “ Ga je laten zien aan de priesters in de tempel”. “En onderweg werden zij gereinigd” staat er heel kort. Dat korte zinnetje houdt heel wat in. Ten eerste: ze gààn. Ze zeuren niet van: “we mogen niet, we kunnen niet, we durven niet.” Ze gààn zonder te weten wat er zal gaan gebeuren.
Ten tweede : Al gaande door het verbóden gebied van Judea en van de stad Jeruzalem worden ze van hun melaatsheid bevrijd en worden ze rein.
Ten derde : overeenkomstige de joodse wet verklaren de priesters hen rein. Rein betekent geschikt om mee te doen met de sociale en religieuze samenleving.
Jezus heeft niets anders gedaan dan ze op weg te zetten naar Jeruzalem waarheen hij zelf ook op weg is.
Er is er maar één die terugkeer om zijn dankbaarheid te tonen. Hij is Jezus dankbaar dat hij hem de weg gewezen heeft. Deze genezing is een gave van God. Aan God komt alle eer toe. Die ene die dit beseft, is een vreemdeling, een Samaritaan een half jood, een mens die joden liever niet zien staan. Die negen anderen? Die zijn toch ook genezen! Van hen weten we niet wat ze ervan vonden. Vermoedelijk vonden het herstel van hun gaafheid en gezondheid vanzelfsprekend. Als echte joden hadden ze voorschriften ze toch vervuld. Jezus hoeft hen niets meer te vertellen. Alleen tegen de Samaritaan kan Jezus zeggen: “Je vertrouwen in mijn woord heeft je gered. Sta op en ga mee. Ga mee om deel uit te maken van een samenleving waarin Gods liefde en genezing werkzaam is.”
De negen anderen gaan weer meedoen aan een samenleving waarin mensen kunnen worden uitgesloten. Waarin de mensen rein en onrein worden verklaard. Waarin waardevolle en minder waardevolle mensen zijn. De éne vreemdeling gaat mee doen aan een nieuwe samenleving waarin kwetsbare mensen zoals zieken , minder begaafden , vluchtelingen en vreemdelingen hun bijdrage kunnen leveren. Waarin mensen elkaars geluk en gezondheid bevorderen. Waarin mensen beseffen dat gezondheid en geluk gaven van God zijn. Gaven waar je geen recht op hebt, maar die je krijgt.
Er is een samenleving waarin voorschriften en bepalingen de dienst uit maken. De samenleving van het recht. Er is een samenleving mogelijk die gebaseerd is op gerechtigheid, op mildheid en begrip . De samenleving van barmhartigheid.
Tot voor kort was Nederland een christelijk land. Het christelijk geloof is het land niet uit , maar de overheersende levensbeschouwing is binnenwerelds, seculier geworden. Godsdienst mag geen rol spelen in het publieke leven.
Het is een privé zaak. Daarmee leven wij leven in ons land voortdurend in het grensgebied van recht en barmhartigheid. Dat grensgebied komen we alleen maar uit als we naar Jezus luisteren en op weg die hij gaat durven gaan.
Eenvoudige vraag: voelt u zich Nederlander? Ik denk dat de meesten van ons zullen zeggen:” Ja, natuurlijk! .. maar ik kan niet zo precies zeggen wat dat is. Omdat we hier geboren zijn, zijn we vanzelfsprekend Nederlander.” Is dat zo?
Weet u wie weet wat Nederlander zijn is ? Dat is Wime Dumingos, een man van 22 jaar. Op tienjarig leeftijd is Wime gevlucht vanuit Angola naar Nederland. Gedurende 12 jaren heeft hij alles geprobeerd om aan de voorwaarden te voldoen voor een verblijfstatus. Op 4 september is hij tijdens het stempelen opgepakt. Hij heeft vier weken in vreemdelingendetentie - dat is een gevangenis - gezeten. Nu is hij vrij maar moet zich wekelijks melden. Hij is dankbaar dat hij misschien Nederlander kan worden. Hij wéét wat het is. Een gave Gods is het te mogen wonen in een welvarend en vredig land. Wat zal het worden: recht of barmhartigheid?
Nog zo’n vraag: heeft u recht op gezondheid? We dóen alsof we er recht op hebben. Maar bij mensen hoort nu eenmaal slijtage, kwalen, ziekten en uiteindelijk de dood. Gezondheid is een gave Gods die wij elkaar mogen gunnen. We kunnen gezondheid niet opeisen, maar er wel zorg voor dragen. Wanneer bezuinigingen in de zorg ten koste gaat van de gezondheid van mensen, dan komen we in een gevaarlijk grensgebied. Er is sinds afgelopen vrijdag weer 400 miljoen bij de zorg weggehaald. Mogen zieke en hoogbejaarde mensen nog mee tellen in de samenleving? Of zeggen we : onrein, ongeschikt om bij ons te horen.
Toen Jezus de tien melaatsen zag deed hij niets anders dan hen op de weg naar God zetten. Een weg van vertrouwen. Een weg van dankbaarheid. Een weg waarin de vanzelfsprekendheid waarmee we leven, loslaten om dieper te beseffen dat heel ons leven een gave Gods is. Laten wij ons door Jezus op weg naar God zetten?
Voorbede
Pastor
God van heling en genezing, hoor ons bidden.
Lector
Wij bidden voor alle mensen die zich door ziekte of handicaps geïsoleerd voelen.
Help ons hen een plaats te geven in onze samenleving.
Dat zij meegeteld worden en hun bijdrage kunnen leveren.
ST I L T E Laat ons bidden
Lector
Wij bidden voor mensen die door geestelijk lijden gekweld worden
en daardoor worden gehinderd deel te nemen aan het sociale leven.
Dat wij met geduld en liefde met hen om gaan en hen in ons midden houden.
ST I L T E Laat ons bidden
Lector
Wij bidden voor mensen die naar vrede en veiligheid zoeken in ons land
en daar voor hun leven in de waagschaal stellen.
Dat wij ruimhartig de grenzen opentellen om waarachtige vluchtelingen een toekomst te bieden.
ST I L T E Laat ons bidden
Lector
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap.
Voor de zieken in ons midden. Om goede moed en om beterschap.
Voor onze persoonlijke intenties en voor de intenties in het intentieboek.
(doden straks)
God, geef deze mensen wat goed voor hen is op voorspraak van de H. Anna e n de Z. Titus Brandsma
ST I L T E Laat ons bidden
Pastor