26 mei 2022 Hemelvaart
Hemelvaart van de Heer, 26 mei 2022 TB
Hand. 1, 1-11; Ef. 1, 17-23 Lucas 24, 46-53
“Mannen van Galilea, wat staat ge naar de hemel te kijken?” Twee mannen in witte gewaden manen de leerlingen niet langer gespannen naar boven te staren, maar hun blik te richten naar de aarde, naar de mensen die hun aandacht nodig hebben.
Wat stellen we ons voor bij het feest van Hemelvaart? Wat zegt de bijbel erover? Eigenlijk spreekt alleen Lucas over dit indrukwekkende gebeuren en wel twee maal. Een keer op het einde van zijn evangelie. We hoorden het zojuist. En nog een keer als begin van de Handelingen der Apostelen. Dat hoorden we in de eerste lezing. Merkwaardig genoeg bestaan er ook nog grote verschillen tussen beide versies. In zijn evangelie vallen Pasen en Hemelvaart op één dag; een drukke dag waarop ook nog het gesprek met de Emmaüsgangers en een andere verschijning aan de leerlingen plaatsvinden. In zijn tweede boek, de Handelingen, situeert Lucas Hemelvaart 40 dagen na de Opstanding.
Vreemd, net zoals er in de bijbel twee scheppingsverhalen voorkomen, vinden we twee verschillende versies van Hemelvaart bij Lucas, en dat terwijl de andere evangelisten, noch Paulus er over gehoord lijken te hebben. Misschien moeten we er weer even aan herinnerd worden dat het hier niet gaat om een moderne televisierapportage van een gebeurtenis. Wat Lucas hier toepast is beeldende taal, een taal die ons moet inwijden in de bijzondere betekenis van wat de jonge kerk meemaakte.
Ja, Jezus was verdwenen. Zijn kruisdood moet zijn leerlingen in een enorme crisis gestort hebben. Al hun verwachtingen en dromen zijn verdampt. Was hun hoop er niet op gericht geweest dat Hij voor Israel het koninkrijk zou gaan herstellen? Hadden zij daar hun kaarten niet op gezet? Alles lijkt voorbij. Maar toch… toch ontstaan er geruchten en beelden over een einde dat geen einde blijkt te zijn. Over een dood die hoe dan ook overwonnen wordt. Over een afwezigheid van Jezus, die toch op een vreemde wijze ook weer aanwezig is in hun midden. “Al heeft Hij ons verlaten, Hij laat ons nooit alleen”.
Ook wij kunnen ons soms gedurende langere tijd door God verlaten voelen. Johannes van het Kruis noemde dit de donkere nachten van de ziel. Het leven voelt leeg en verliest zijn zin. Vroegere idealen lijken niet meer haalbaar. Leven wordt overleven. Het leven voelt dood. God is er uit verdwenen. Zo moeten ook de leerlingen zich gevoeld hebben.
Over leven na de dood kunnen we slechts spreken in beelden. Een wolk onttrok Jezus aan hun ogen, zegt Lucas. Een wolk, die staat voor de heerlijkheid van God. Met Hemelvaart vieren we: Jezus leeft bij God. En Pinksteren voegt er binnenkort aan toe: Hij leeft ook in ons, door de kracht van zijn Geest. Wat sta je dus naar de hemel te staren? Ga op weg naar de ander, en doe wat Jezus deed, want je bent hem niet kwijt, maar Hij woont in jou. En Hij heeft zijn boodschap in jouw handen gelegd. En Hij beloofde: “Ik ben met jullie alle dagen tot aan de voleinding van de wereld”.
Hemelvaart verwijst naar een afscheid dat geen afscheid is. Hemel en aarde liggen soms dichter bij elkaar dan we denken. En is het niet onze roeping om een stukje hemel op aarde te brengen? Staar niet langer naar de hemel, maar kijk om je heen. In zijn boek “Raak de wonden aan”, stelt de Tsjechische priester en theoloog Tomas Halik dat hij zich alleen een christendom kan voorstellen dat oog heeft voor de wonden van de mensen. Wij kunnen niet in Jezus geloven en ”Mijn Heer en mijn God” zeggen zonder ook zijn wonden aan te raken. Vanaf het eerste begin hadden christenen liefdevolle zorg voor armen, zieken en kwetsbare mensen. In hen is Jezus nog altijd aanwezig in deze wereld. Paus Franciscus vergelijkt de kerk, zoals hij die zich voorstelt, met een veldhospitaal. We mogen ons niet opsluiten binnen onze veilige muren, maar worden uitgedaagd erop uit te trekken en zorg te hebben voor wie dat nodig heeft. Jezus rekent erop dat wij zijn werk voortzetten.
En zo staat het feest van Hemelvaart voor de dubbele ervaring van de apostelen, die soms ook onze ervaring is: Jezus is afwezig en toch ook onder ons. In zijn Geest is Hij er nog, in zijn Geest werkt Hij in ons door. Mannen van Galilea, zeggen de mannen in witte gewaden, als je alleen maar naar de hemel blijft staren, komt er van dat Koninkrijk van God weinig terecht. Je zult op aarde aan het werk moeten. Wij mogen, in Jezus’ voetspoor, opnieuw op weg gaan om elkaar te vergeven en nieuwe kansen te bieden. We zijn geroepen om mensen die in de knel zitten of worden buitengesloten van de samenleving, net als Jezus, weer tot hun recht te laten komen.
Lucas beëindigt zijn evangelie met de mededeling dat de leerlingen in grote vreugde terugkeerden naar Jeruzalem. Dat is de plek waar zij moesten zijn, om van daaruit God te danken en hun medemensen nabij te zijn. Daar werd een begin gemaakt met de opbouw van de kerk, en werd de boodschap van Jezus verder uitgedragen naar de wereld, in de kracht van de heilige Geest. En zo is het vandaag nog steeds. Ook wij mogen ons laten inspireren door diezelfde Geest. Daarom bidden wij de komende dagen: Kom heilige Geest, ontsteek in ons het vuur van uw liefde en help ons het aanschijn van de aarde te vernieuwen. Amen. PLK