23 mei 2021, 1e Pinksterdag
Pinksteren 2021 TB (livestream)
Hand. 2, 1-11; Gal. 5, 16-25; Joh. 15, 26-27; 16, 12-15
Pinksteren. Wat valt er te zeggen over de oorsprong, wat hebben de eerste leerlingen beleefd en wat betekent het nu voor ons? Pinksteren, pentecoste in het Grieks, de afsluiting van het paasfeest op de vijftigste dag. Tijdens de joodse Pesachmaaltijd werd en wordt nog steeds de bevrijding uit dood en onderdrukking in Egypte gevierd. In het christendom werd Pasen tot het grote feest van de overwinning op de dood door de verrijzenis van onze Heer.
Pinksteren was oorspronkelijk een oogstfeest, ook wel ‘wekenfeest’ genoemd. Later kreeg het de betekenis van feest van de Wet, de dag waarop de afkondiging van de wet op de berg Sinaï werd herdacht. Op de Sinaï was sprake van storm en onweer en van het spreken van God. In het Pinkster-verhaal van Lucas, dat we zojuist hoorden, is ook sprake van gedruis, van vuur en van het spreken in tongen en talen. De gave van de Geest was als het ware de nieuwe wet (Kok).
Tussen Pasen en Pinksteren liggen zeven weken plus één dag, zeven maal zeven dagen plus één. De tijd die nodig is om tot helderheid te komen. In de getallensymboliek van de bijbel staat Pinksteren daarmee voor het feest der voltooiing. Op die dag komt alles goed. Wat kwam er goed en wat speelt daarbij een centrale rol? Vooral de paaservaring dat de dood van Jezus op het kruis niet het einde was. De groeiende overtuiging van de leerlingen dat God zijn zoon niet in de dood had achtergelaten. Het vaste geloof dat Hij op mysterievolle wijze verder leefde bij God en onder zijn volgelingen. In die zin vallen Pasen en Pinksteren op een dag. Ze vormen één en hetzelfde geheim: het leven gaat door.
Dit nieuw verworven geloof wordt met vuur en enthousiasme uitgedragen. Bange vogels die, uit angst om ook te worden vervolgd, zich hadden opgesloten achter deuren en ramen, treden onverschrokken naar buiten. En wonderlijk genoeg is hun verhaal verstaanbaar voor joden en proselieten uit allerlei landen die op dat moment in Jeruzalem waren. Zo kwam een einde aan de taalbarrière die was begonnen bij de toren van Babel. De communicatie was hersteld. Allen verstonden wat de apostelen vertelden over de grote daden van God.
En hoe zit het met ons? Worden ook wij vandaag nog geraakt door dat heilig vuur van de apostelen? Kunnen we nog iets proeven van die paaservaring waarin plotseling alles in een nieuw perspectief kwam te staan? Geloven we nog in de toekomst van de Kerk? En herkennen we onszelf als mensen die door de Geest bewogen worden om op weg te gaan naar elkaar? Geloven is uiteindelijk een werkwoord, het moet gedaan worden.
Als wij ervoor openstaan kan de heilige Geest ons omvormen tot nieuwe mensen. Het werk van de Geest kan je herkennen aan zijn vruchten, zegt Paulus: waar liefde is onder de mensen, waar vrede is, geduld, vriendelijkheid, zachtheid en trouw, daar is de Geest zichtbaar aan het werk. Het gaat hier niet om oppervlakkige vrede, in de zin van ‘geen oorlog’. We moeten eerder denken aan innerlijke vrede, in vrede zijn met jezelf en je omgeving. Daarbij hoort ook dat we proberen elkaar werkelijk te verstaan en elkaars fouten en tekorten te vergeven.
Pinksteren. De leerlingen ontvangen de heilige Geest en worden op pad gestuurd om Jezus’ heilsboodschap door te geven en in zijn Geest verder te gaan. In diezelfde geest zijn Nederlandse Missionarissen ook vandaag de dag nog steeds actief op allerlei plekken in de wereld. We ondersteunen hen vandaag door middel van onze Pinksteractie. Maar ook wijzelf mogen ons gezonden weten in onze eigen omgeving. Durven wij dat aan of zijn we misschien bang om uitgelachen te worden? Navolging van Jezus is niet vanzelfsprekend. Hem in ons binnenlaten is niet zonder risico. Hij is iemand die wel eens veel van ons zou kunnen vragen. Breken en delen bijvoorbeeld, opdat ook anderen zullen leven. Wie zich echt laat raken, gaat ook zelf bewegen. De Geest brengt ons in herinnering wat Jezus heeft gezegd en voorgedaan. Zichzelf-gevende liefde is daarin centraal. Wie innerlijk bevrijd is, staat open om ook anderen te bevrijden van alles wat mensen beklemt.
Pinksteren, we vieren de levende aanwezigheid van Jezus in ons midden. In de heilige Geest is Hij onder ons. In zijn geest mogen we in het leven staan. Leven zoals Jezus ons heeft voorgeleefd. Dat staat haaks op een geest van ‘ieder voor zich’. Het zal vaak ook botsen met de huidige tijdgeest, waarin we onszelf tot de maat van alle dingen gemaakt hebben. Moge de heilige Geest ons bijstaan ons steentje bij te dragen om het aanschijn van de aarde te vernieuwen. We wensen u een zalig Pinksteren. Amen. PLK