2 februari 2020 Opdracht van de Heer
Opdracht van de Heer (Maria Lichtmis) 2.2.20 TB
Mal. 3, 1-4; Heb. 2, 14-18; Lucas 2, 22-40
Thema: Een teken van tegenspraak
Wie is Jezus voor ons? Kort nadat we ons hebben mogen verheugen in de geboorte van een kind, horen we bij Lucas de oude Simeon profeteren over de volwassen Jezus. Hij zal zijn als een licht voor heel de wereld, maar ook een teken van tegenspraak. Zijn woorden en daden zullen vreugde en verlossing brengen, maar ook weerstand en verzet oproepen. De leiders van die dagen zullen hem zelfs doden en daarmee zijn moeder met een zwaard treffen. Weg is alle romantiek. Kiezen voor de weg die Jezus ging is blijkbaar niet zonder gevaar. Je moet je kruis opnemen en je leven geven voor de ander, zal Hij zelf zeggen.
Even terug naar het verhaal bij de tempel. Wat gebeurt hier? Josef en Maria bezoeken, volgens het voorschrift van de joodse wet, 40 dagen na de geboorte de tempel in Jeruzalem om daar hun eerstgeborene aan de Heer op te dragen. Ze handelen daarmee in een vrome traditie van Israel. De eersteling van de nieuwe oogst wordt afgestaan. Zo wordt ook in een symbolisch gebaar de eerste zoon aan de Heer toegeheiligd en vervolgens weer vrijgekocht via twee jonge duiven. Een gebaar waarin het besef tot uitdrukking komt dat het kind een geschenk van God is. Dat hier het werk van de heilige Geest in het spel is, dezelfde Geest die Jezus zijn leven lang zal begeleiden. Zijn leven zal toegewijd zijn aan God en zijn wil.
Het is ook deze Geest die Simeon en Hanna op dit moment naar de tempel drijft. Samen vertegenwoordigen zij de joodse traditie van allen die al jaren uitzien naar die onbekende Messias, die het volk zal bevrijden. Zoals we horen bij de profeet Maleachi: “Ik zal mijn bode zenden; hij zal de weg voor mij effenen. Opeens zal hij naar zijn tempel komen, de Heer naar wie jullie uitzien”.
Van Simeon wordt gezegd dat hij een wetgetrouw en vroom man is, die al jaren naar deze ontmoeting heeft uitgekeken. Hij was ervan overtuigd niet te zullen sterven, voordat hij de Messias met eigen ogen gezien had. En vandaag is die grote dag. Hij dankt God en voorspelt dat dit kind een licht zal zijn voor alle volkeren en een glorie voor Israel. Het heil gaat dus over de grenzen van Israel heen, het is bestemd voor alle mensen.
Maar hij heeft ook slecht nieuws. Groot geworden zal dit kind een scheiding der geesten veroorzaken. Mensen zullen moeten kiezen, voor of tegen Hem. Dat zal lijden meebrengen, ook voor zijn eigen moeder wier ziel door een zwaard zal worden getroffen.
Naast Simeon staat Hanna, een hoogbejaarde vrouw, die net als hij al jarenlang naar dit moment heeft toegeleefd, vastend en biddend in de tempel. Zij dankt God voor zijn bevrijdend ingrijpen.
De lofzang van Simeon heeft een vaste plaats gekregen in het gebed van de kerk. Hij wordt in de kloosters, maar ook door priesters en diakens gebeden op het eind van de dag. Het is een prachtige tekst: mijn ogen hebben thans uw heil aanschouwd, nu kan ik in vrede mijn ogen sluiten. Er spreekt immense vreugde en vertrouwen uit en een grote onbaatzuchtigheid. Simeon vraagt niets meer voor zichzelf, zijn aandacht gaat uit naar God en de wereld. Hij ziet en vertrouwt dat het goed gaat komen.
En wij? Wat geloven wij nog? We hoorden dat het zojuist geboren kind zou uitgroeien tot een teken van tegenspraak. Paulus zal later in zijn brief aan de Hebreeën zeggen: “De Zoon is een mens geworden om door zijn dood definitief af te rekenen met de heerser over de dood, de duivel, en zo allen te bevrijden die slaaf waren van hun levenslange angst voor de dood”.
Voelen wij ons bevrijd door hem? Onze samenleving lijkt zich steeds sterker af te keren van alles wat religie is. Dat moet je achter de voordeur zien te houden. Religiestress is een nieuw modewoord. Maar ook als we kijken in ons eigen hart: wie is Jezus voor ons? Is Hij ook in ons hart niet een teken van tegenspraak? Ja, als brenger van licht en liefde heten we Hem hartelijk welkom. We hebben immers allemaal behoefte aan wat warmte en erkenning in ons leven. Maar is Hij ook nog welkom wanneer Hij ons vraagt ons kruis op te nemen, onze vijand te vergeven en zelfs lief te hebben? Is Hij nog welkom wanneer Hij ons oproept tot solidariteit met wie in de marge van de samenleving verkeren, wanneer Hij ons uitnodigt onszelf weg te geven aan elkaar?
Paus Franciscus confronteert ons met zijn observatie dat christenen er dikwijls uitzien als weinig-verloste mensen. Hij spoort ons aan om meer te leven vanuit de vreugde van het evangelie, de vreugde van Simeon en Hanna. Want alleen mensen die zich werkelijk bevrijd en geliefd voelen zijn in staat aan anderen het vuur van hun overtuiging mede te delen. Enthousiasme werkt alleen als dit authentiek is, wanneer het gaat om persoonlijk doorleefd geloof.
Jezus, een teken van tegenspraak. Hij wil ons bevrijden uit onze ik-gerichte geslotenheid en zelfvoldaanheid. Hij confronteert ons met onszelf, opdat de gezindheid van ons hart mag opengaan. Zijn wij echt door Hem geraakt? Hij is ook een tegenspraak voor onze huidige samenleving en voor onze kerkelijke gemeenschap. In hoeverre laten wij ons nog leiden door dezelfde Geest die Jezus en zijn ouders, Jozef en Maria, bezielde? Uiteindelijk zijn we niet geroepen om slaafs de tijdgeest te volgen, maar om onze weg te gaan geleid door Gods Geest.
Ik wens ons allen iets van de vreugde van Simeon. De vreugde van het besef dat je in het leven je ware bestemming bereikt hebt. Dat je de persoon geworden bent die God bedoeld had. Echt innerlijke vreugde met jezelf. Amen.
PLK
Kaarsenwijding- Blasiuszegen