22 december 2019, 4e zondag vd advent

Overweging zondag 22 december 2019

In het hele jaar is er geen tijd die zo gericht is op Maria als de weken voor en na Kerstmis. Er komen meerdere bijbelse figuren ter sprake, zoals de profeet Jesaja en Johannes de Doper, Elisabeth en Zacharias. Toch is er 1 die boven allen staat: Maria. Alleen Mattheus brengt ook de timmerman Jozef ter sprake.

Jozef droomt van een normale toekomst met een familie en een baan. Hij wil trouwen met Maria, een meisje uit het dorp met wie hij zijn droom hoopt waar te maken. Maar die droom wordt verstoord. Maria was op een mysterieuze wijze zwanger geworden. Terwijl Jozef bij zichzelf overweegt wat er toch gebeurd kon zijn en niet veel hoop meer heeft op een rooskleurige toekomst begint hij opnieuw te dromen. Er versscheen hem een engel van de Heer.

Dit keer gaat het niet langer over een kleine droom die verband houdt met zijn eenvoudig leven als timmerman. Het gaat nu om een veel grotere droom: Jozef, zoon van David, wees niet bevreesd Maria, uw vrouw tot u te nemen; het kind in haar schoot is van de H. Geest. Zij zal een zoon krijgen en u moet Hem de naam Jezus geven want hij is degene die zijn volk zal redden uit hun zonden.

Jozefs reactie spreekt boekdelen. Wanneer de engel hem aanmoedigt: Jozef wees niet bang Maria tot uw vrouw te nemen’ doet hij wat de engel hem bevolen heeft. Hij antwoord niet met Ja maarrre, nee, Jozef zwijgt en doet wat de engel hem vraagt. Zwijgend gehoorzaamt hij.

Hij schijnt geen man van woorden geweest te zijn, eerder iemand die handelt in stilte. Zoals het evangelie vandaag zegt: omdat hij Maria niet in opspraak wilde brengen, dacht hij erover om in stilte van haar te scheiden. Zelfs wanneer Jezus op 12 jarige leeftijd zijn ouders de schrik op het lijf jaagt door achter te blijven in Jeruzalem komt er geen woord uit zijn mond. Het is Maria die mede in zijn naam Jezus aanspreekt: Waarom heb je ons dit aangedaan? Denk toch eens met wat een pijn je vader en ik naar je hebben gezocht?

Jozef heeft van God’s plan ongetwijfeld niet veel begrepen maar heeft in vertrouwen zijn twijfels en onzekerheid overwonnen. Hij was , denk ik, bereid, alles los te laten en in vertrouwen op weg te gaan om Gods wil te doen.

Drie zaken typeren Jozef: hij is een dromer. En wie droomt weigert zich neer te leggen bij het hier en nu, dat is de Bijbelse betekenis van dromen. Veel verhalen uit de bijbel; vertellen over Hoop. De hoop op nieuw land, de hoop op betere tijden. Wie droomt staat open voor een nieuwe toekomst, gelooft dat het onmogelijke mogelijk kan worden. Dromen geven energie aan het leven. I have a dream, Martin Luther King.

Jozef wordt ook wel de rechtvaardige genoemd. Hij staat niet op zijn eigen recht: volgens de wet mocht hij zijn vrouw publiekelijk verstoten. Maar Jozef acht in bescheidenheid de ander hoger dan zichzelf. Hij is zelfs bezorgd over Maria en haar kind. Jozef is dan ook de goede en getrouwe dienaar.

Jozef krijgt de sleutel van de naam in handen: de naam van dit kind zal Jezus zijn, in het Hebreeuws Jehoshua, God brengt redding. Zo werd Jozef de vader van Jezus die verwekt was uit de H. Geest. Hij deed op die manier de profetie uit Jesaja in vervulling gaan dat namelijk een jonge vrouw zwanger zou worden en een zoon ter wereld zou brengen die de naam Immanuel zou krijgen.

Deze stille zwijgzame man is de patroon van de Kerk omdat hij in zijn persoon heeft gedaan wat de kerk in weze moet zijn: een kerk die stil en bescheiden Gods plannen wil realiseren in deze wereld; een kerk die de blijde boodschap van het Kind wiens geboorte wij over een paar dagen gaan vieren blijft uitdragen en beleven ook als de toekomst soms wat duister en onzeker lijkt.

De kerk zal deze belangrijke taak blijven vervullen, de boodschap van Jezus uitdragen maar niet alleen in woord maar ook in daad. Het diaconaat is dan ook een belangrijke taak binnen de kerk en parochie. Gelukkig is het ambt van diaken de laatste decennia een zelfstandig ambt geworden en handelt een diaken vanuit zijn roeping zelfstandig binnen een geloofgemeenschap.

Soms in stilte, soms op de voorgrond daar waar het gaat om diensten te verlenen aan kerk en samenleving. Reden tot dankbaarheid dat ook wij in onze parochie twee diakens hebben maar vandaag willen wij ook juist dankbaar zijn voor het 10 jarige diaken zijn van onze diaken Paul. Paul in stilte en bescheidenheid altijd aanwezig net zoals die Jozef van toen. En juist door jouw aanwezigheid is deze gemeenschap van Titus Brandsma bij elkaar gebleven na het vertrek van Tom Buitendijk. Zieken mensen en mensen die het nodig hebben daar stap je op af en ga je op bezoek om zo ook deze boodschap van geloof, hoop en liefde uit te dragen. Binnen deze gemeenschap draag je zorg voor het invullen van het liturgisch rooster en vieren we de liturgie. Paul heel veel dank daarvoor.

De traditie leert ons dat Stefanus de eerste diaken is vanuit de traditie maar vandaag zien wij dus ook de dienstbare houding van Jozef en zien wij deze eigenschappen terug in het ambt van diaken zijn.

Zo gaan wij dan met elkaar op weg met een dankbaar gemoed.

Amen.