19 augustus Ware Wijsheid
20B Ware wijsheid voor het leven, 19.8.18 Titus Brandsma
Spreuken 9, 1-6; Ef. 5, 15-20; Joh. 6, 51-58
‘Wat is wijsheid’, vragen we ons soms af als we voor een lastig probleem staan. ‘Wat is toch de bedoeling van dit leven?’, kunnen we verzuchten als alle kleur tijdelijk verdwenen is. In het boek Spreuken, waaruit we hoorden in de eerste lezing, wordt vrouwe Wijsheid geciteerd. Van haar wordt gezegd: ze heeft een stevig huis, gegrondvest op zeven zuilen. Deze verwijzen naar de vijf boeken van Mozes (de Tora) en de twee groepen profeten (Van Ogtrop).
Vrouwe Wijsheid heeft haar huis opengezet en nodigt mensen uit aan haar tafel. ‘Beste mensen, als je nog onervaren bent in het leven, eet dan van mijn brood en drink van mijn wijn. Overweeg mijn woorden van wijsheid en je zult de weg van het ware leven gaan’.
In diezelfde geest nodigt Jezus ons uit onszelf te voeden met Hem. Niet alleen met zijn woorden en daden, nee zelfs met zijn eigen vlees en bloed. Dat wil zeggen: Jezus echt tot je laten doordringen. Gaan leven zoals Jezus, zijn leven tot je eigen vlees en bloed maken.
De evangelist Johannes ziet Jezus als het brood uit de hemel, het manna. Dat brood is het woord van God dat in de persoon van Jezus vlees, mens geworden is. In hem werd Gods bedoeling met de wereld het meest duidelijk zichtbaar. Hem navolgen is voor ons voedsel voor de ziel.
Prachtige beeldtaal die in elke eucharistieviering terugkomt. Wij mogen ons elke week voeden met zijn vlees en bloed en zo worden wat we zijn, zegt Augustinus, het lichaam van Christus. Wie dat doet heeft echte toekomst, eeuwig leven. Hij deelt in het leven van God zelf. We worden brood en wijn voor elkaar. In dat brood en in die wijn zit de zorg en de aandacht voor de ander.
Jezus zegt: ‘Wanneer jullie leven zoals Ik, en jezelf geven door brood voor de ander te worden, komen jullie tot leven, als vrije mensen, in het beloofde land’. Wij zijn de handen en voeten van God op aarde. Je zou kunnen zeggen: Jezus is pas het brood dat leven doet, wanneer wij ons eigen brood ook metterdaad uitdelen (Zegveld). Wij moeten levend brood voor elkaar zijn. Zo leeft Jezus door in ons.
Wat is ware wijsheid? In het leven van alle dag worden wij bestookt met veel dwaze en onnozele reclameboodschappen. Daarin worden wij uitgenodigd genoegen te nemen met allerlei vormen van oppervlakkig plezier voor onszelf. Jezus nodigt ons uit het vizier op de ander te richten, verbonden met God als de bron van ons leven. Zoals Jezus zijn leven gaf voor zijn vrienden, zo worden ook wij uitgedaagd in zijn voetsporen te treden. Leven voor elkaar, in grote en kleine zaken.
Jezus gaf zijn leven. Johannes zegt dat Hij stierf op het uur dat de paaslammeren geslacht werden. Zo werd Jezus in de ogen van Johannes het paaslam, zoals de zondebok die de woestijn in werd gestuurd. Hij nam het kwaad van de wereld op zich en werd daarmee de redder van de mensheid, ook van ons. Agnus Dei, Lam Gods bidden we in de eucharistie. Hoe werd Hij die redder? Wel, allereerst stond zijn hele leven in het teken van dienstbaar zijn aan anderen. Maar het meest duidelijk werd dit aan het eind van zijn leven. Toen hij niet wegvluchtte voor zijn missie om zijn leven te redden. Hij nam zijn lijden vrijwillig op zich, zo staat er geschreven. Had Hij dat niet gedaan, dan hadden we waarschijnlijk nooit over hem gehoord. Het blijven geloven in je roeping en daarvoor zelfs willen betalen met je eigen leven, dat kan een mens uitzonderlijk groot maken.
Eucharistie vieren is met Jezus verbonden blijven, willen leven zoals Hij ons voordeed. Levende ledematen worden van het lichaam van onze verrezen Heer. Samen worden tot een grote gemeenschap van broeders en zusters. Jezus woorden zijn, net als de Tora, meer dan gewoon voedsel voor onderweg. Ware wijsheid is leven voor elkaar.
Als u mijn vlees niet eet en mijn bloed niet drinkt is er geen leven in u, zegt Jezus. De Joden vonden deze woorden maar moeilijk te verstaan: “Hoe kan hij ons zijn vlees te eten geven?” En ook eeuwen later maakten katholieken en protestanten nog lange tijd ruzie over de betekenis van Jezus’ werkelijke aanwezigheid onder de gedaanten van brood en wijn: de kwestie van de transubstantiatie. Misschien kunnen we het tegenwoordig wat beter verstaan. Het gaat er denk ik om dat Jezus weg ook onze weg wordt, dat Hij vlees en bloed wordt in ons leven, en dat wij vlees en bloed worden voor elkaar. Amen.
PLK