24 december Kerstnacht: God wil gevonden worden.
Overweging in de Kerstnacht
Het verhaal komt uit een dorpje in het Oosten van Polen waarin tot voor de Tweede Wereldoorlog veel joden woonde. Een jongetje van een jaar of zes stormt huilende de kamer in van zijn opa die de rabbi van het dorp is. De rabbi vraagt: “Mijn kind, wat is er aan de hand? Waarom huil je zo?”. De jongen antwoordt: “ We waren met zijn allen verstoppertje aan het spelen. Ik had me verstopt in de schuur en ik zag ze telkens voorbijgaan. Zij zagen mij niet en toen zijn ze naar huis gegaan. Ze zijn vergeten mij te zoeken”. “Dat is heel erg,”, zei de rabbi, “dat maakt God dagelijks mee. Hij is aanwezig onder de mensen, maar ze vergeten Hem te zoeken”.
Met Kerstmis belijden wij dat onze Redder in de stal van Bethlehem ligt. Maar wat betekent dat voor ons? Is de viering van het Kerstfeest niet heel ver van de betekenis van het Christusfeest afgeraakt. Kerstfeest – Christusfeest. Heeft de viering van ons kerstfeest nog wel iets te maken met het Christusfeest.
Probeer het eens met een paar woorden: kerstborrel, kerstbingo,kerstinkopen, kerstcadeau, kerstpapier, kerstsong. Het Kerstfeest is het allermooiste feest geworden en als je Christus thuis laat, dan kan iedereen mee doen. Je hoeft er niet eens gelovig voor te zijn. Kan dat voor u: Kerstmis zonder Christus?
Er zijn theologen die het kerstfeest van de Westerse kerk willen afschaffen en verplaatsen naar het feest van de Openbaring van de Heer zoals de Oosterse kerken dat vieren. Kerstmis is een verlaat Sinterklaasfeest geworden zonder rijmpjes.
Bij veel mensen leeft er toch wel een onbehagelijk gevoel dat de commercialisering van het feest ons niet helpt om mensen naar Gods welbehagen te zijn.
Een milieubewust meisje is aan actie begonnen tégen kerstbomen. Een miljoen hectare goede bouwgrond wordt besteed aan kerstbomen die hooguit twee weken staan. Hoeveel voedsel zou er niet verbouwd kunnen worden voor arme mensen?
Bovendien, al dat eten van dieren is ook nergens goed voor. Alleen maar dierenleed.
Heel overtuigd voegde ze er aan toe: Josef en Maria haalden ook geen kerstboom in huis als Jezus jarig was!
Een man van protestantse huize haalt geen kerstboom in huis vanwege de heidense oorsprong van dat gebruik. Bovendien staat het helemaal niet in de bijbel dat Jezus op 25 december geboren is. Het christelijke geloof heeft de heidense cultuur overwonnen! Christus is het ware licht en de zon van de gerechtigheid. Met Kerstmis gaat het om inkeer en bezinning. Het moet een sober feest zijn.
Het is een ongemakkelijke waarheid dat de viering van het Kerstfeest en dat wat we vierend gedenken zo ver uit elkaar zijn komen te liggen.
Onze prachtig versierde woonkamers en de schamele stal.
De cadeaus onder de kerstboom en de eenvoudige gaven van de herders.
Ons overvloedig eten en de pap waarin -op schilderijen- Jozef staat te roeren.
Onze gezellige saamhorigheid en de verlorenheid van Maria en Jozef met hun kind voor wie geen plaats was in de herberg.
Een ongemakkelijke waarheid vraagt dat wij er iets mee doen; zegt dat we er niet omheen kunnen een positie in te nemen. Het ongemak van het Kerstfeest is dat wij de geboorte van een kind vieren, maar niet meer op zoek gaan naar de betekenis van het kind. Waar is het kind een teken van? Die vraag stellen we ons niet meer, terwijl het antwoord op die vraag juist de Blijde Boodschap is: Heden is U een Redder geboren, Christus de Heer. Wat betekent het dan dat de Heer komt als een Kind? Als we deze vraag eens onder ogen zien……
De geboorte van Jezus – hoe ellendig de omstandigheden ook waren – is niets bijzonders. Iedere mens wordt geboren en soms zijn de omstandigheden veel erger. De evangelisten Markus en Johannes hebben geen geboorteverhaal.
Het bijzondere bij Lukas en Mattëus is hun gelòòf dat in dit Kind God zelf ons menselijk bestaan komt delen. Zij vertellen ons hun geloof. Dat God zich verbergt in een Kind en ons vraagt: zoek je mij? God wil gezocht en gevonden worden als onze Redder en Heer.
Zijn Naam Jezus betekent Redder en Bevrijder. Ook keizer Augustus die met geweld en onderdrukking alle landen rond de Middellandse Zee beheerste, dacht dat te zijn
God verschijnt niet met macht en kracht als de groten der aarde. Wij moeten Hem niet zoeken bij wereldleiders met de sterkste legers, de zwaarste bommen, het modernste wapentuig. Neen, zijn verborgen kracht is de liefde en de uitnodigende hand tot vrede.
God komt als eens Kind opdat wij weten dat onze allereerste zorg moet uitgaan naar kinderen die mèt ons en nà ons deze wereld zullen bewonen. Ook Syrische , Eritrese, Afghaanse en Pakistaanse kinderen willen leven.Als het onmogelijk is in eigen land te leven, kunnen we hen de toegang tot ons land ontzeggen? Het is een ongemakkelijke waarheid dat Jezus zelf een vluchtelingenkind is wiens ouders de dictatuur van de wrede Herodes ontvluchtten.
Kunnen we Kerstmis vieren en het kind Jezus niet willen ontvangen? Hij verbergt zich tussen al die vluchtelingenkinderen en wil gezocht en gevonden worden.
De tegenstelling het kind Jezus - keizer Augustus komt uit het Lucas evangelie. Jezus als vluchtelingen vinden we bij Mattëus. Zij vertellen die verhalen over zijn geboorte omdat zij geraakt werden door de leefwijze van de volwassen Jezus.
Hij leefde onopvallend tussen de mensen maar openbaarde zich aan mensen in nood. Hij was een vriend voor rechtelozen en armen; hij nam het op voor vrouwen en kinderen; hij vergaf zondaars en tollenaars; hij genas zieken en bevrijdde van boze krachten. Waar Jezus uit de verborgenheid van het alledaagse leven trad, kwam er leven, liefde en licht . Alles kreeg even een nieuwe en goddelijke glans.
Een schilder die we de meester van Alkmaar noemen, schilderde op zeven panelen de zeven werken van barmhartigheid. Verborgen tussen de mensen in staat de steeds herkenbare figuur van Jezus. Hij behoort bij de armen ,de hongerigen, de gevangenen, de zieken. Hij wil dat wij Hem tussen hen zoeken en vinden.
Jezus’ geboorte als een kind van mensen is een teken van Gods Barmhartigheid.
God bouwt een nieuwe samenleving met wie klein, machteloos, onbeduidend en zondig is. God heeft hart voor mensen in moeilijkheden, nood en ellende. Daarin verstopt Hij zich en wil gevonden worden. Hij heeft ook verdriet en huilt als het pools- joodse jongetje als mensen kerstbomen sleurend en met boodschappentassen vol langs zijn schuilplaats lopen en vergeten Hem te zoeken. Hij wil gevonden worden.
Het is een spirituele armoe als wij rijkelijk Kerstfeest zonder Christus vieren zoals de wereld dat doet. De vreugde dat God zich vinden laat als wij naar Hem op zoek gaan, is toch wel een sober feestje waard. Van harte wens ik u goede kerstdagen en een Zalig Kerstfeest.