Titus Brandsma Gemeenschap Amstelveen

20 september 2015:25e zondag door het jaar. Thema : Weet wat je te doen staat.

25 e zondag door het jaar

Inleiding

Van harte welkom in deze viering.

We horen straks de mysterieuze uitspraak van Jezus:

“Als iemand de eerste wil zijn zal hij de laatste van allen moeten wezen.”

De week die voor ons ligt is

• De week tegen het pesten op school

• De week van de wijk in Bankras Kostverloren.

• De vredesweek

• De week tegen de eenzaamheid of liever: de week voor de aandacht.

• De week ook dat de beelden van vluchtelingen op de televisie blijven verschijnen.

Al deze weken geven aan dat er iets grondigs mis is met onze maatschappij.

Al deze weken geven ook aan dat er een wil tot verbetering leeft in het land.

Het lijk mij dat de uitspraak van Jezus met al deze weken te maken heeft.

Wie is voor jou de belangrijkste in jouw leven: jouw eigen ik ? Of: iemand die een beroep op jou doet?

Over dit soort fundamentele vragen denken we misschien te weinig na.

Willen we bidden om Gods ontferming.

Overweging

Het was de week van de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer. Ik heb pas na elf uur ’s avonds zitten kijken. Ik heb het hele verhaal afgeluisterd van van der Staay van de SGP. Dat was in feite een mooie preek over het lied “Amazing grace” dat Obama heeft gezongen, een lied over genade en ontferming.

Na hem kwam Marianne Thieme van de Partij van de Dieren. In beeldende taal riep zij op hoe de wereld zou kunnen zijn als we de goede richting zouden kiezen in het oplossen van de voornaamste wereldvraagstukken: de klimaatverandering, de milieucrisis, de zorgsector en de economie. Een econome waarin niet de hebzucht centraal staat, maar de behoeften van mensen. Het leek wel of zij de encycliek Laudato si’ van de paus vertaalde voor de Tweede Kamer. Beiden sprekers werden nauwelijks geïnterrumpeerd door andere leden.

De volgende ochtend keek ik in de krant en zag niets terug van de bijdrage van deze twee. De samenvattingen gingen voornamelijk over de vraag hoe we de vluchtelingen kunnen opvangen. Het liefst ver weg in de regio daar. Het ging dus méér over de vraag: hoe kunnen we niet verplicht worden deze mensen hier op te vangen. Dit ligt verdacht dichtbij: “we willen ze niet opvangen.” Het was blijkbaar een levendig debat waarbij de interrupties heen en weer vlogen.

Nu gaat politiek over beleidsplannen en concrete oplossingen. Rouwmoedige taal dat we onvolmaakte mensen zijn ( van der Staay) en prachtige vergezichten ( Thieme) laten zich niet makkelijk omzetten in praktische politiek. Ze hebben één ding gemeen: hun uitgangspunt is niet het eigen ik dat wil houden wat we hebben; het eigen ik dat bang is om te delen; het eigen ik dat zichzelf belangrijker acht dan de ander; het eigen ik dat eigenbelang hoger acht dan de nood van de ander. De meeste politici namen als uitgangspunt van hun beschouwing de bescherming van het eigenbelang. “Ik eerst en de ander moet maar zien”.

Op een schildering op een overgebleven stuk van de Berlijnse Muur staat:

“Wie wil dat de wereld blijft zoals ze is, wil niet dat ze blijft.”

“Wie uitgaat van zijn eigen ik, wie zijn leven wil behouden, zal het verliezen”, zegt Jezus. Wie beseft dat het leven een gegeven opdracht is – genade en ontferming - leeft anders.( Staay) Zo’n iemand kan een genadig, meelevend, meelijdend mens worden. Een mens met compasssie.

Wie hoopvol en met hartstocht uitziet naar een samenleving waaraan iedereen mag deelnemen en waarin gestreefd wordt naar het goede voor ieder mens en dier (Thieme) kan een mens worden die bereid is tot dienen van elkaar en tot toewijding aan de goede zaak. Een mens met een open blik en een groot hart.

Van de televisie en de krant keren we nu naar de Heilige Schrift.

De lezing uit het boek Wijsheid gaat over de dood van de rechtvaardige. Deze lezing is gekozen met het oog op het evangelie waarin Jezus spreekt over zijn lijden en dood. Als de rechtvaardige een zoon van God is, dan komt God hem wel te hulp.

Dat is waar, want Jezus zal verrijzen. Het klopt: dat is de kern de lezingen.

Maar er staat nog iets interessants: de vrome mens die goed leeft is, een bron van ergernis; door zijn goedheid brengt hij boosheid aan het licht; woordeloos klaagt de vrome aan door daden van goedheid. Het goed doen van de ander, maakt beschaamd en roept schuldgevoel op. Toegepast op Jezus: zijn verkondiging dat Gods liefde uitgaat naar alle mensen, is een bron van ergernis voor de joodse leiders. Zijn onderricht aan de leerlingen dat zijn leven daarom gevaar loopt, wekt in hen de vraag op: wie is de belangrijkste in onze kring? Zijn boodschap van het Koninkrijk Gods brengt de machtsvraag aan het licht: wie zal na Jezus de baas worden?

Terwijl Jezus spreekt over liefde en laat zien hoe liefdevol gedrag helend en genezend kan werken, zijn zij bezig met zichzelf, met hun eigen ik. Zij komen aan de liefde niet meer toe. Er ontstaat twist en jaloezie onder hen. Het is het eigenbelang dat alle vormen van liefde doodt.

De dood van de liefde door het eigenbelang brengt Jezus tot een profetische daad die ons vandaag nog aanspreekt. Hij neemt een kind bij de hand, plaatst het in het midden van de kring en omarmt het. Hij richt de ogen van de leerlingen die elkaar boos aankijken vanwege hun onderlinge ruzie, naar het centrum, naar het kind.

Een kind is teken van toekomst: het moet nog naar de volle mensenmaat groeien.

Deze zorg wordt ons toevertrouwd. Ieder kind dat geboren wordt. is een teken dat God het nog steeds niet opgeeft met zijn schepping. Onze eerste zorg zal de toekomst moeten zijn waarin dit kind ten volle kan groeien en leven. Een schoon milieu, een wereld van vrede, een samenleving die bescherming biedt, een maatschappij waarin mensen dienstbaar zijn aan elkaars geluk, een economie die eerlijk deelt.

Een samenleving die eerbiedig omgaat met mens en dier.

In Jezus’ tijd werden kinderen niet geteld. Zij waren niet volgroeide mensen die dus nog niet mee telden. Pas als je dertien was en in de synagoge mocht voorlezen, telde je mee. Kind wordt zodoende ook het beeld van de mensen die vanwege hun onvolmaaktheid en hun behoeftigheid aan de rand van de samenleving staan. Kind, beeld van de kwetsbare mens. Dus ook de zieken, de hoogbejaarden, de vereenzaamden, de gepeste scholieren, de slachtoffers van oorlog en terreur, de vluchtelingen kunnen kind genoemd worden. Dit kind zet Jezus te midden van de leerlingen.

“Kijk van je af en weet wat je te doen staat. Kijk van je en wees niet bang. Dit kind is een mens als jij”.

Deze week is de week tegen de eenzaamheid en voor de aandacht. Wie heeft mijn aandacht nodig?

Deze week is de week van de wijk. Hoe draag ik bij aan de leefbaarheid?

Deze week is de week tegen pesten. Ben ik voor iedereen vriendelijk en aardig?

Deze week is de week voor de vrede. Wat heb ik over voor de slachtoffers van de oorlogen?

De komende weken zullen de weken voor de vluchtelingen zijn. Ook al weten we uit onszelf geen oplossing, doen we dan toch het weinige dat we wèl kunnen doen?

In ons spreken over hen? In onze steun aan hen? De Nederlandse bisschoppen vragen om een deurcollecte. Kijken we van ons af …. of doen we mee?

Voorbede

Pastor

Wij leven uit uw genade, God. Hoor ons bidden en verhoor ons.

Lector

Voor allen die politieke verantwoordelijkheid dragen.

Bevrijd hen van de kortzichtigheid van het eigenbelang.

Dat zij zich geroepen weten om dienstbaar te zijn aan heel de samenleving.

S T I L T E Laat ons bidden.

Lector

Voor kinderen die op school niet mee tellen, aan de kant staan, niet mee mogen doen, worden gepest.

Help ons aan kinderen en jongeren te leren dat iedereen erbij hoort en er mag zijn.

S T I L T E Laat ons bidden

Lector

Voor mensen die aandacht nodig hebben, omdat niemand naar hen omziet.

Maak ons bereid om tijd en aandacht te schenken aan mensen om ons heen.

Open onze ogen en ons hart voor hen.

S T I L T E Laat ons bidden

Lector

Wij bidden om vrede in de vele oorlogslanden in deze wereld.

Dat wij mensen die deze brandhaarden ontvluchten, helpen veiligheid te vinden.

Geef ons inzicht in wat wij kunnen doe.

S T I L T E Laat ons bidden

Pastor

Goede God , help ons ons oog gericht te houden op de mens in nood.

Door onze zorg voor hem komt uw Koninkrijk nabij, sterk en duurzaam.

Dit bidden wij U door Christus onze Heer. Amen.

Mededelingen.